Տափակաբջջային քաղցկեղ (սպինոցելուլար էպիթելիոմա)։ Հանդիպում է բազալիոմայից ավելի պակաս, բայց աչքի է ընկնում մեծ չարորակությամբ, որն արտահայտվում է, մասնավորապես, շրջանային ավշային հանգույցների արագ ախտահարումով ու ավելի հեռավոր մետաստազներով։ Կարող է զարգանալ մաշկային ծածկույթի ցանկացած տեղամասում, բայց ամենից հաճախ՝ բնական անցքերի մոտ (ստորին շրթունք, սեռական օրգաններ), ինչպես նաև բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի վրա (լեզու):

Ոչ հազվադեպ ծագում է այրվածքներից, ճառագայթային մաշկաբորբից, տուբերկուլոզային գայլախտից հետո գոյացած սպիների վրա։ Դիտվում է տարեց, ավելի պակաս՝ միջին տարիքի անձանց մոտ, տղամարդկանց մոտ ավելի հաճախ, քան կանանց։

Զարգացման սկզբում արտահայտվում է մաշկի մեջ վերջինիս մակարդակից վեր բարձրացող, խիստ սահմանագծված պինդ հանգույցիկի կամ թիթեղի առաջացումով, որոնց կենտրոնական մասը ծածկված է ամուր եղջերային զանգվածներով։

Քայքայումն սկսվում է համեմատաբար վաղ, և գոյանում է ամուր, շրջված եզրերով, անհարթ, մոխրագույն փալով ծածկված ու քիչ արյունահոսող ... Читать дальше »

1.Էպիդեմիոլոգիա և էթիոլոգիա

Ա. Հիվանդացություն : Վուլվայի քաղցկեղ կազմում է կանանց գենիտալների չարորակ ուռուցքների մոտ 3-4% : Հաճախ հանդիպում է 50 տարեկան և ավելի մեծ տարիքի կանանց մոտ: Վուլվայի քաղցկեղով հիվանդների միջին տարիքը մոտ 65 տարեկան է:

Բ. Էթիոլոգիա: Ենթադրվում է վուլվայի քաղցկեղի վիրուսային էթիոլոգիան:

2. Պաթոգենեզ

Ա. Հիստոստրուկտուրա : 90% դեպքերում վուլվայի քաղցկեղը ներկայացված է տափակբջջային քաղցկեղով: 5-10% դեպքերում կարող է լինել մելանոմա: Առավել հազվադեպ հանդիպում է ադենոկարցինոմա, սարկոմա, բազալ-բջջային քաղցկեղ և այլ ուռուցքներ:

Բ. Լոկալիզացիա: Սեռական մեծ շրթեր>սեռական փոքր շրթեր> կլիտոր> շեք

3. Ախտորոշում

Ա. Սիմպտոմիկա`

- Տափակբջջային քաղցկեղի ժամանակ հիվանդները հաճախ նշում են խոցի առկայություն վուլվայի շրջանում: Հետագայում կարող է միանալ ցավ, արյունահոսություն :

- Կարող են լինել մեծացած աճուկային լիմֆատիկ հանգույցներ:

Բ.Ինցիզիոն բիոպսի ... Читать дальше »

Երեխաների վահանագեղձի չարորակ կազմափոխությունը սակավադեպ հանդիպող հիվանդություններից է։



Պատճառը լիովին պարզ չէ։ Նշանակություն են տալիս վաղ մանկական տարիքում կիրառվող ռենտգենաբուժմանը (հիմնականում ուրցագեղձի մեծացման դեպքում), հորմոնագոյացման խանգարումներին, մանավանդ, երբ խիստ ավելանում է թիրեոտրոպ հորմոնի ներզատումը։ Հավաստի է այն, որ վահանագեղձի չարորակ կազմափոխությունը զարգանում է հատկապես հանգուցավոր խպիպ ունեցող երեխաների մոտ։ Վահանագեղձի թեր կառուցվածքով, այսպես կոչվող, վերակազմական (անապլազիայի) ձևերը ունեն չարորակ ընթացք, փոխակայման հակում և մեծ մասամբ ռադիոիզոտոպային յոդը չեն կլանում։ Վահանագեղձի չարորակ ադենոման և հասուն ֆոլիկուլներ ունեցող պտկիկային քաղցկեղը կարող են կլանել ռադիոակտիվ յոդը, իսկ հասուն ֆոլիկուլներ չունեցող պտկիկային քաղցկեղն ու ադենոկարցինոման, չդիֆերենցված քաղցկեղն ու սկիռը՝ ընդհակառակը։ Երեխաների մոտ հաճախ զարգանում է վահանագեղձի քաղցկեղի պտկիկային ձևր, իսկ հազվադեպ՝ փոխակայման հակում ունեցող ֆոլիկուլային կարցինոման։

... Читать дальше »

Ստորին շրթունքի քաղցկեղը բավական հաճախ հանդիպող հիվանդություն է: Հիվանդների ավելի քան 90%-ը 50 տարեկանից բարձր տղամարդիկ են: Վերին շրունքի քաղցկեղը շատ ավելի հազվադեպ հանդիպող հիվանդություն է և կազմում է շրթունքի քաղցկեղի ընդամենը 2-5%:
Էթիոլոգիայի հիմնական պատճառներ են այնպիսի անբարենպաստ գործոնները ինչպիսիք են արևային ռադիացիայի երկարատև ազդեցությունը, լորձաթաղանթի քրոնիկ վնասվածքները, քիմիական և ջերմային ազդեցությունը:

Հիմնական գործոններից է համարվում ծխախոտամոլությունը, որն ուղեկցվում է ինչպես ջերմային, այնպես էլ քիմիական ազդեցությամբ: Սրանք բոլորը բերում են նախաքաղցկեղային վիճակների (հիպերկերատոզ, ճաքեր, խոցեր, լեյկոպլակիաներ), որոնք էլ իրենց հերթին տարիքի հետ կարող են վերածվել քաղցկեղի: Շրթունքի քաղցկեղի համար օբլիգատ նախաքաղցկեղներ են համարվում դեստրուկտիվ չլավացող խոցերը, էրիթրոպլակիաները, պրոդուկտիվ լեյկոպլակիաները, պապիլոմաները:

Կանխարգելման հիմանական եղանակ է համարվում անբարենպաստ գործոնի վերացումը` ծխելու դադարեցումը, շուրթերին վիտամին A-ի ք ... Читать дальше »

Վիճակագրական հաշվարկներով երկրագնդի վրա տարեկան ստամոքսի քաղցկեղից մահանում է 500 000 մարդ: Ստամոքսի քաղցկեղի առավել բարձր հիվանդացությամբ երկրներին են պատկանում Ճապոնիան, Ֆինլանդիան, Իսլանդիան:
Ստամոքսի քաղցկեղը դիտվում է առավելապես միջին և տարեց հասակում` 40-60 տարեկանում: Տղամարդիկ մոտ 2 անգամ ավելի հաճախ են հիվանդանում, քան կանայք:

Նախաքաղցկեղային վիճակներ.

- ստամոքսի պոլիպներ և պոլիպոզ

- խրոնիկ գաստրիտ (ատրոֆիկ և հիպերտրոֆիկ)

- ստամոքսի խրոնիկ խոց

- Մենետրիեյի հիվանդություն, որպես հիպերտրոֆիկ գաստրիտի տարատեսակ

- պենիցիոզ անեմիա (B12-դեֆիցիտային անեմիան կարող է լինել ստամոքսի չարորակ ուռուցքի ախտանշաններից մեկը, միևնույն ժամանակ Ադիսոն-Բիրմերի հիվանդության դեպքում ստամոքսի քաղցկեղը մոտ 8 անգամ ավելի հաճախ է զարգանում, քան առողջ մարդկանց մոտ):

Ժառանգականության նշանակությունը ևս բացառված չէ:

Ստամոքսի քաղցկեղի հաճախակի տեղակայումը համարվում է անտրալ հատվածը (ստամոքսի քաղցկեղ ... Читать дальше »

Ուղիղ աղիքի քաղցկեղը ստամոքս-աղիքային տրակտի ուռուցքների շրջանում առաջատար տեղ է գրավում:
Առավելապես ախտահարում է 50-60 տարեկանում, միանման հաճախ տղամարդկանց և կանանց:
Ուղիղ աղիքի քաղցկեղի առաջացման մեջ մեծ դեր ունեն նախաքաղցկեղային հիվանդությունները` պոլիպներ, ոչ սպեցիֆիկ խոցային կոլիտ, Կրոնի հիվանդություն, խրոնիկ պարապրոկտիտ, թութք, ճաքեր և խուղակներ: Որոշակի նշանակություն են տալիս նաև ընդունած սննդի բնույթին (հեշտ յուրացվող սնունդ, որը պարունակում է քիչ խարամներ և մեծ քանակով քիմիական նյութեր, որոնք օգտագործվում են սննդամթերքի պահածոյացման ժամանակ):

Ուղիղ աղիքի քաղցկեղը կարող է տեղակայել անալ խողովակում (10%-ի մոտ), ամպուլյար հատվածում (60%-ի մոտ), ռեկտոսիգմոիդալ հատվածում (30%-ի մոտ):
Մակրոսկոպիկ տարբերում են էկզոֆիտ (պոլիպոզ-սնկանման, թավիկավոր-պապիլյար, ափսեանման), էնդոֆիտ (դիֆուզ-ինֆիլտրատիվ, խոցաինֆիլտրատիվ) և խառը ձևեր:
Հյուսվածաբանական կառուցվածքը. ադենոկարցինոմա (90%), լորձային (5%), սոլիդ (2%), տափակբջջային (կատարային գծից ներքև տեղա ... Читать дальше »

Որկորի քաղցկեղն այս օրգանի ամենահաճախակի հիվանդությունն է: Քաղցկեղը կազմում է որկորի հիվանդությունների 60-80%-ը: Որկորի մյուս չարորակ նորագոյացություններին (սարկոմա, մելանոմա, նևրինոմա և այլն) բաժին է ընկնում մոտ 1%-ը:
Որկորի քաղցկեղը հիմնականում հանդիպում է տարեց հասակում (80% դեպքերում 60 տարեկանից բարձր), հավասարապես ախտահարելով տղամարդկանց և կանանց:

Որկորի քաղցկեղի զարգացման մեջ մեծ դեր են խաղում

- որկորի լորձաթաղանթի խրոնիկ բորբոքումները` մեխանիկական, թերմիկ կամ քիմիական գրգռիչների հողի վրա

- կարդիայի ախալազիան` հատկապես որկորի զգալի լայնացմամբ

-սպիական ստրիկտուրաներ քիմիական այրվածքից հետո

-որկորի խրոնիկ խոցեր, պոլիպներ

-որկորի պապիլոմա - օբլիգատ նախաքաղցկեղ

-Բարրետի որկոր

-սիդերոպենիկ սինդրոմ (Պլամեր-Վինսոնի սինդրոմ)

Չնայած որկորի քաղցկեղը կարող է տեղակայել որկորի երկարությամբ ցանկացած բարձրության վրա, այն առավել հաճախ զարգանում է որոշակի հատվածներում` ֆիզ ... Читать дальше »

Էպիդեմիոլոգիա

Շագանակագեղձի քաղցկեղը լուրջ կլինիկական խնդիր է հանդիսանում է տարիքն առած արական բնակչության շրջանում: Հիվանդացության և մահացության ցուցանիշների գագաթնակետը մոտավորապես կազմում է 70 տարին. Այն ներկայացնում է արական սեռիբնակչության քաղցկեղների մոտ 11 %-ը և տղամարդկանց քաղցկեղային հիվանդություններից մահացության 9%-ը :
Հիվանդացության ցուցանիշները համեմատաբար ցածր են ասիական երկրներում, միջին են Լատինական Ամերիկայում և Հարավային Եվրոպայում և բարձր են Հյուսիսային Ամերիկայում ու Հյուսիսային Եվրոպայում:

Շագանակագեղձի քաղցկեղի կլինիկորեն անախտանիշ դեպքերը, որոնք ախտորոշվում են այլ հիվանդությունների կապակցությամբ հետազոտման և բուժման ընթացքում կամ հայտնաբերվում են աուտոպսիայի ժամանակ դիտվում են արական բնակչության 12-16%-ի մոտ:
Շագանակագեղձի քաղցկեղը դանդաղ աճող, բջջային տարբերակմամբ բազմաբնույթ ուռուցք է, որի չափերի մեծացումն ու բջջային դիֆերենցիացիայի նվազումը վկայում են վերջինիս բարձր կենսաբանական ակտիվության մասին:

Էթիոլոգիա ... Читать дальше »

Միզապարկի քաղցկեղը չարորակ ուռուցքների ընդհանուր կառուցվածքում կազմում է մոտ 4%, իսկ հանդիպման հաճախականությամբ զբաղեցնում է 5-րդ տեղը տղամարդկանց, և 11-րդ տեղը` կանանց մոտ:
Հիվանդացության ընդհանուր ցուցանիշը կազմում է 10-19 դեպք 100 000 բնակչի հաշվով: Ցուցանիշի այդպիսի տատանումը պայմանավորված է տարբեր շրջաններում միզապարկի քաղցկեղով հիվանդացության տարբեր ցուցանիշներով: Հիվանդացության մակարդակը բարձր է տնտեսապես զարգացած երկրներում (ԱՄՆ, Եվրոպական երկրներ): Ընդհանուր առմամբ աշխարհում տարեկան գրանցվում են միզապարկի քաղցկեղով 170.000 առաջնային հիվանդներ, 20-25% մահացու ելքով:

ՀՀ-ում օնկոուրոլոգիական ախտահարումների ընդհանուր կառուցվածքում միզապարկի քաղցկեղը գրավում է առաջին հորիզոնականը: Ինչպես ամբողջ աշխարհում, ՀՀ-ում ևս միզապարկի քաղցկեղով հիվանդացությունը տարեցտարի աճում է: Դրա հետ մեկտեղ այդ հիվանդների բուժման արդյունքների բարելավման գործում առաջընթացն աննշան է:

Ներկայիս տեսության համաձայն միզապարկի քաղցկեղը հանդիսանում է նորմալ լորձաթաղանթի գենետիկակա ... Читать дальше »

Մաշկի քաղցկեղը հանդիպում է հիմնականում մեծահասակների մոտ (60-70 տարեկանից հետո): Այն ավելի հաճախ հանդիպում է տղամարդկանց մոտ և հիմնականում ախտահարում է մարմի բաց հատվածների մաշկը: Հյուսվածաբանորեն մաշկի քաղցկեղը կարող է լինել տափակբջջային եղջերացող և չեղջերացող:
Այն զարգանում է բազմաշերտ, տափակ էպիթելից:
Ունի զարգացման մի քանի փուլեր, որոնց ընթացքում ախտահարվում է ինչպես էպիդերմիսը, այնպես էլ դերման:

Էպիդերմիսի ախտահարումը պայմանականորեն բաժանում են 3 փուլերի:
Սկզբում ի հայտ է գալիս հիպերկերատոզը, այնուհետև առաջանում է էպիդերմիսի ատրոֆիա, որի արդյունքում մակերեսը դառնում է փայլուն, և ի վերջո առաջանում է խոցոտում: Բուն դերմայում առաջին հերթին քայքայվում է պտկիկային շերտը, սկսում է շոշափվել գոյացություն ամուր հիմքը: Ուռուցքային պրոցեսի զարգացմանը զուգահեռ ի հայտ են գալիս մաշի հիպերեմիան, արյունահոսությունը, մազային ֆոլիկուլների քայքայումը, որի արդյունքում ախտահարված հատվածում առաջանում է մազաթափության պատկեր:

Կլինիկական դասակարգումը
... Читать дальше »

1.Էթիոլոգիան և էպիդեմիոլոգիան

Ա. Հիվանդացությունը: Հեշտոցի առաջնային քաղցկեղը կազմում է 1-2 % օնկոգինեկոլոգիական հիվանդությունների ընդհանուր կառուցվածքում: Հեշտոցի քաղցկեղի առաջացման հավանականությունը բարձր է արգանդի վզիկի քաղցկեղի կապակցությամբ բուժված կանանց մոտ: Հեշտոցի չարորակ ուռուցքների մոտ 80% -ը մետաստազներ են այլ լոկալիզացիայի ուռուցքներից:

Բ.Պապիլոմավիրուսային ինֆեկցիա: Մարդու պապիլոմայի վիրուսը (ՄՊՎ) նպաստում է հեշտոցային էպիթելի դիսպլազիայի զարգացմանը (VIN) ,որի մալիգնիզացիայի հաճախականությունը կազմում է 3-5%:

2. Պաթոգենեզ

Ա . Հիստոստրակտուրա: Հեշտոցի ուռուցքների մոտ 85%-ը իրենցից ներկայացնում են տափակբջջային քաղցկեղ: Հազվադեպ հանդիպում են ադենոկարցիոմաներ,մելանոմաներ, սարկոմաններ :

Բ. Լոկալիզացիա: Առավել հաճախ հանդիպող լոկալիզացիան է հեշտոցի հետին պատի պրոքսիմալ 1/3-ը:

Գ. Մետաստազավորում`

- Տեղային ինֆիլտրատիվ աճ

- Լիմֆոգեն մետաստազավորում (կոնքային և պարաաորտալ լիմֆատիկ ... Читать дальше »

Հաստ աղիքի քաղցկեղն ուռուցքաբանական հիվանդությունների կառուցվածքում գրավում է առաջին տեղերից մեկը: Տարեկան արձանագրվում են հաստ աղիքի քաղցկեղի մոտ 40 հազար նոր դեպքեր: Սովորաբար ախտահարում է 50-70 տարեկանում, միանման հաճախ տղամարդկանց և կանանց:
Հաստ աղիքի քաղցկեղի զարգացման մեջ մեծ նշանակություն ունեն բնակչության սնման առանձնահատկությունները (սննդի մեջ սպիտակուցների, ճարպերի և հատկապես ռաֆինացված ածխաջրերի մեծ քանակություն, բջջանյութի` ցելյուլոզայի քիչ քանակություն):

Նախաքաղցկեղային հիվանդություններին են պատկանում հաստ աղիքի պոլիպները և պոլիպոզը, ոչ սպեցիֆիկ խոցային կոլիտը (3-5%), Կրոնի հիվանդությունը:
Կարևոր նշանակություն ունեն նաև գենետիկական սինդրոմները (ընտանեկան ադենոմատոզ պոլիպոզ, Պեյտց-Յեգերսի սինդրոմ, Գարդների սինդրոմ) և ժառանգական նախատրամադրվածությունը:

Հաստ աղիքում տեղակայող չարորակ ուռուցքներից ամենահաճախակին համարվում է քաղցկեղը (98-99%), սարկոմաները հանդիպում են 1-2%-ից ոչ հաճախ:
Առավել հաճախ քաղցկեղը զարգանում է սիգմայաձև (5 ... Читать дальше »

Կանանց չարորակ նորագոյացությունների ընդհանուր կառուցվածքում կրծքագեղձի քաղցկեղը գրավում է առաջին հորիզոնականը: Տնտեսապես զարգացած երկրներում կրծքագեղձի քաղցկեղը բնութագրվում է հիվանդացության բարձր ցուցանիշներով, աճի կայուն տեմպերով` հիվանդների միջին տարիքի նվազման պարագայում:
Չարորակ նորագոյացություններով հիվանդացության ընդհանուր կառուցվածքում այն գրավում է երկրորդ տեղը զիջելով միայն թոքի քաղցկեղին, իսկ կանանց մոտ առաջին տեղը, կազմելով 19,5%: Աշխարհում տարեկան արձանագրվում է այս հիվանդության մոտ 1 մլն. նոր դեպք, իսկ 2010 թ. կանխորոշվում է հիվանդացության աճ տարեկան մինչև 1,45 մլն նոր դեպք:

Հայաստանում կրծքագեղձի քաղցկեղի տեսակարար կշիռը տատանվում է 12-14,4%-ի սահմաններում, իսկ 100 հազար կին բնակչության հաշվով հիվանդացության ցուցանիշը կազմում է 35,0-44,6: Ամեն տարի մեր հանրապետությունում արձանագրվում են կրծքագեղձի քաղցկեղով 750-850 առաջնային հիվանդներ, և ինչպես աշխարհի շատ երկրներում, Հայաստանում նույնպես նկատվում է հիվանդացության ցուցանիշների աճ:
Մեր հանրապետո ... Читать дальше »

Լյարդաբջջային (հեպատոցելուլյար) քաղցկեղը ընդհանուր օնկոլոգիական հիվանդացության կառուցվածքում կազմում է 3-5% և լյարդի առաջնային չարորակ ուռուցքների 75%-ը: Տղամարդկանց մոտ 2 անգամ ավելի հաճախ է հանդիպում:
Լյարդի մետաստատիկ ուռուցքները հանդիպում են 50-60 անգամ ավելի հաճախ, քան առաջնային քաղցկեղը:

Էթիոլոգիական գործոնները.

- խրոնիկ վիրուսային հեպատիտ B և C, լյարդաբջջային քաղցկեղի առաջացման ռիսկը վիրուսակիրների մոտ աճում է 200 անգամ, հատկապես տղամարդկանց մոտ

- լյարդի ցիռոզ (հատկապես խոշորհանգուցավոր ձևը) – հայտնաբերվում է հիվանդների 60-90%-ի մոտ

- հեմոքրոմատոզ

- շիստոսոմոզ և այլ պարազիտային հիվանդություններ (օպիստորխոզ)

- արտադրական կանցերոգեններ - քլորացված ածխաջրածնային լուծիչներ (տետրաքլորային ածխաջրածին), օրգանական քլորպարունակող պեստիցիդներ

- աֆլատոքսին – խմորասնկերի կենսագործունեության տոքսիկ պրոդուկտ:

Մակրոսկոպիկ տարբերում են հանգուցավոր, մասիվ (մեծ չափսերի հանգույց, որը երբե ... Читать дальше »

Որկորի բարորակ ուռուցքները և կիստաները հանդիպում են հազվադեպ:
Որկորի պատի նկատմամբ ուռուցքները կարող են լինել ներլուսանցքային (պոլիպանման; հաճախ որկորի պրոքսիմալ կամ դիստալ հատվածում) և ներպատային (ինտրամուրալ; հաճախ որկորի ստորին երկու երրորդականներում):

Ըստ հյուսվածաբանական կառուցվածքի ուռուցքները լինում են էպիթելային (ադենոմատոզ պոլիպներ, պապիլոմաներ) և ոչէպիթելային (լեյոմիոմաներ, ռաբդոմիոմաներ, ֆիբրոմաներ, լիպոմաներ, խոնդրոմաներ, հեմանգիոմաներ, նևրինոմաներ և այլն):
Որկորի բարորակ ինտրամուրալ գոյացություններոի շրջանում երկրորդ տեղն ըստ հաճախականության (լեյոմիոմաներից հետո) գրավում են կիստաները (ռետենցիոն, բրոնխոգեն, էնտերոգեն), որոնք իրենցից ներկայացնում են բարակապատ գոյացություններ` բաց գույնի կպչուն հեղուկով պարունակությամբ: Կիստայի պատը կազմված է ֆիբրոզ հյուսվածքից` հարթ մկանաթելերի և աճառի խառնուրդով: Բրոնխոգեն կիստայի ներքին մակերեսը պաստառված է շողացող էպիթելով, էնտերոգենինը` գլանաձև կամ տափակ էպիթելով: Ռետենցիոն կիստաները տեղակայում են որկորի ենթալո ... Читать дальше »

Ուռուցքներ (քթի և հավելյալ ծոցերի)
Քթի և հավելյալ ծոցերի չարորակ ուռուցքների չարորակ նորագոյացությունների առաջացման համար էթիոլոգիական նպաստող գործոններ են հանդիասանում քթի խոռոչի և հավելյալ ծոցերի քրոնիկ հիպերպլաստիկ բորբոքային պրոցեսները, ախտոտված, զանազան կանցերոգեն նյութերով հագեցած օդի ներշնչումը և այլն:

Քթի և հավելյալ ծոցերի չարորակ ուռուցքները կազմում են չարորակ նորագոյացությունների ընդամենը 0,5%-ը: Ուռուցքների մեծամասնությունն (մոտ 80%) ունի էպիթելիալ ծագում, որոնց մեջ գերակշռում է տափակբջջային քաղցկեղը (մոտ 90%): Ոչ էպիթելիալ ուռուցքներից առավել հաճախ հանդիպում են էսթեզիոնեյրոբլաստոման, ավելի հազվադեպ խոնդրոսարկոման, ֆիբրոսարկոման և անգիոսարկոման: Խիստ հազվադեպ նկարագրվում է մելանոմա: Տղամարդիկ հիվանդանում են ավելի հաճախ:

Կլինիկորեն հիվանդության սկզբանական փուլերն չեն դրսևորվում: Հետագայում ի հայտ են գալիս շնչառական խանգարումները, գլխում ծանրության զգացումը, գլխացավերը, դեմքի շրջանում նևրոլոգիական ցավերը:
Քթային շնչառության խանգարման արտ ... Читать дальше »

Փափուկ  հյուսվածքների  տակ  հասկանում  են  բոլոր  այն  անատոմիական  կառուցվածքները  (գոյացությունները), որոնք  տեղակայված  են  ոսկրերի  և  մաշկի  միջև:

Փափուկ  հյուսվածքների  ուռուցքներին  են  պատկանում.

1.    մեզենխիմալ  հյուսվածքից  ծագող  բոլոր  ուռուցքները, բացառությամբ  ոսկրերի  ուռուցքների, ներքին  օրգանների  մեզենխիմալ ուռուցքների, հեմոպոետիկ  և  ռետիկուլյար  հյուսվածքների  ուռուցքների,

2.    պերիֆերիկ  ներվերի  ուռուցքները:

 

Չնայած  փափուկ  հյուսվածքները  գրավում  են  զգալի  ծավալ  և  կազմում  են  մարմնի  զանգվածի  մոտ& ... Читать дальше »

Ստորին շրթունքի քաղցկեղը բավական հաճախ հանդիպող հիվանդություն է: Հիվանդների ավելի քան 90%-ը 50 տարեկանից բարձր տղամարդիկ են: Վերին շրունքի քաղցկեղը շատ ավելի հազվադեպ հանդիպող հիվանդություն է և կազմում է շրթունքի քաղցկեղի ընդամենը 2-5%:

Էթիոլոգիայի հիմնական պատճառներ են այնպիսի անբարենպաստ գործոնները ինչպիսիք են արևային ռադիացիայի երկարատև ազդեցությունը, լորձաթաղանթի քրոնիկ վնասվածքները, քիմիական և ջերմային ազդեցությունը: Հիմնական գործոններից է համարվում ծխախոտամոլությունը, որն ուղեկցվում է ինչպես ջերմային, այնպես էլ քիմիական ազդեցությամբ:
Սրանք բոլորը բերում են նախաքաղցկեղային վիճակների (հիպերկերատոզ, ճաքեր, խոցեր, լեյկոպլակիաներ), որոնք էլ իրենց հերթին տարիքի հետ կարող են վերածվել քաղցկեղի: Շրթունքի քաղցկեղի համար օբլիգատ նախաքաղցկեղներ են համարվում դեստրուկտիվ չլավացող խոցերը, էրիթրոպլակիաները, պրոդուկտիվ լեյկոպլակիաները, պապիլոմաները:

Կանխարգելման հիմանական եղանակ է համարվում անբարենպաստ գործոնի վերացումը` ծխելու դադարեցումը, շուրթերին վիտամին A-ի ք ... Читать дальше »

Ստորին ծնոտի չարորակ նորագոյացությունները կախված հյուսավածաբանական տեսակից բաժանվում են էպիթելիալ (քաղցկեղ) և ոչ էպիթելիալ (սարկոմա) ձևերի: Քաղցկեղն իր հերթին կարող է լինել առաջնային կամ երկրորդային:
Առաջնային քաղցկեղը հիմնականում տեղակայվում է ստորին ծնոտի մարմնում, որի պատճառով էլ հիվանդության առաջին դրսևորումներն են դառնում ստորին շրթունքի պարեսթեզիաները, ցավը, որը ճառագայթում է դեպի ականջ և քունք:
Ավելի ուշ, հիվանդության զարգացմանը զուգահեռ, ի հայտ են գալիս ստորին ծնոտի հաստացումները, ատամների շարժունությունը և այլն: Ավելի հաճախ ստորին ծնոտի ախտահարումը կրում է երկրորդային բնույթ, երբ ուռուցքը ներաճում է բերանի խոռոչի լորձաթաղանթից, լեզվից, այտից, թքագեղձերից, կամ որպես հեռավոր մետաստազ ախտահարվում է կրծքագեղձերի, թոքերի, ստամոքսի, երիկամների, շագանակագեղձի, ուղիղ աղու և այլ օրգանների առաջնային ախտահարումների դեպքում:

Ախտորոշումը, դասակարգումն ու բուժումը նույնպիսին է ինչպիսին բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի քաղցկեղի դեպքում:
Ծնոտների սարկոման կարող է զ ... Читать дальше »

Ուռուցքներ (ստամոքսի բարորակ)

Ստամոքսի բարորակ ուռուցքները լինում են էպիթելային (պոլիպներ և պոլիպոզ) և ոչ էպիթելային:

Ստամոքսի պոլիպները հաճախ տեղակայում են անտրալ հատվածում (մոտ 80%): Տարբերում են գեղձային (ադենոմատոզ), անգիոմատոզ, գրանուլյացիոն պոլիպներ:
Ստամոքսի պոլիպների չարորակացման վերաբերյալ կան տարբեր կարծիքներ` այն տատանվում է լայն սահմաններում 5-60%: Պոլիպի չարորակ կազմափոխումը հաճախ սկսվում է նրա հիմքից` լայն հիմքը, պինդ (աճառային) կոնսիստենցիան, կենտրոնում կամ հիմքի մոտ խոցոտման առկայությունը` պոլիպի մալիգնիզացիայի բնորոշ մակրոսկոպիկ նշաններն են:

Կլինիկական պատկերը.

- ցավեր սրտագդալի շրջանում

- փակում են ստամոքսաելքը – փսխում

- երկար ոտիկ ունեցող պոլիպների արտանկում տասներկումատնյա աղիք – խիստ կծկանքանման ցավեր

- պոլիպի խոցոտում – ստամոքսային արյունահոսություն

- պոլիպի մալիգնիզացիա - ախորժակի անկում, ընդհանուր թուլություն, նիհարում



Ախտորոշ ... Читать дальше »

Մարդու չարորակ հիվանդությունների մասին հայտնի է շատ վաղուց և դեռ հին Եգիպտական մագաղաթներում, այնուհետև հին հունական աղբյուրներում և Հիպոկրատի աշխատություններում արձանագրված են ուռուցքային հիվանդությունների մասին տեղեկություններ:

Ուռուցքաբանության առաջացրած առողջական խնդիրները փորձել են բուժել Հին Եգիպտոսում, Չինաստանում, Հնդկաստանում, սակայն իրական ուռուցքաբանության նոր փուլը թևակոխեց մանրադիտակի հայտնաբերումից հետո, երբ հնարավոր եղավ ուսումնասիրել ախտահարված հյուսվածքի բջջաբանական պատկերը: Բժշկագիտություն զարգացմանը ուռուցքաբանության առումով մեծ ծառայություն մատուցվեց գերմանացի մեծ գիտնական Վիրխովի աշխատանքների միջոցով:
Ուշադրություն սևեռվեց թե ինչ նախապայմաններ կարող են լինել ուռուցքի առաջացման հիմքում: Աստիճանաբար ուրվագծվում էին վնասակար սովորույթները, մասնագիտական վնասակարությունները, ժառանգական գործոնները:

Ավելի հաճախ և ավելի նպատակային էին դառնում մարդկանց մահվան պատճառների ուսումնասիրությունները և քանի որ, ուռուցքները վիճակագրությամբ այս առումո ... Читать дальше »

Ուռուցքներ (ոսկրային )

Էթիոլոգիա

Չարորակ նորագոյացությունների շարքում ոսկրերի ուռուցքների հարաբերական խտությունը աննշան է: Ոսկրերի առաջնային ուռուցքների առաջացման պատճառները բացահայտված չեն: Ներկայումս հեղինակների մեծ մասը նշում է տրավմայի դերը ոսկրերի առաջնային ուռուցքների առաջացման գործում: Ոսկրերի չարորակ ուռուցքներով հիվանդների կեսից ավելին անամնեզում նշում է ոսկրերի և փափուկ հյուսվածքների վնասվածք: Ոսկրերի չարորակ ուռուցքների առաջացման մեջ ոչ վերջին տեղն է տրվում ժառանգական գործոններին: Կան տվյալներ մեկ ընտանիքի անդամների մոտ ոսկրային ուռուցքների առաջացման մասին:

Դասակարգում

Ոսկրերի առաջնային ուռուցքների և ուռուցքանման ախտահարումների դասակարգումն ըստ ԱՀԿ-1972

I. Ոսկրագոյացնող ուռուցքներ
ա. բարորակ

1. օստեոմա

2. օստեոիդ-օստեոմա և օստեոկլաստոմա (բարորակ օստեոբլաստոկլաստոմա)
բ. չարորակ

1. օստեոսարկոմա (օստեոգեն սարկոմա)

2. յուքստակորտիկալ օստեոսարկոմա (պա ... Читать дальше »

Մաշկի չարորորակ նորագոյացությունները գրեթե հավասարապես հանդիպում են ինչպես տղամարդկանց այնպես էլ կանանց շրջանում:

Էթիոլոգիան և պաթոգենեզը:

Մաշկի նորագոյացությունների էթիոլոգիական ամբողջությամբ պարզաբանված չէ, սակայն վստահորեն կարելի է ասել, որ ռիսկի գործոններ են հանդիսանում սուր և քրոնիկ վնասվածքները, մեխանիկական գրգռումը, մկնդեղը, այրվածքները, նավթի և քարածխի ածանցյալների ազդեցությունը և իհարկե, ուլտրամանուշակագույն և իոնիզացնող ճառագայթումը:
Մաշկային նորագոյացությունները ըստ իրենց բնույթի կարելի է բաժանել մի քանի հիմնական խմբերի` բարորակ նորագոյացություններ, ֆակուլտատիվ և օբլիգատ նախաքաղցկեղային նորագոյացություններ, հիմաբջջային քաղցկեղ կամ բազալիոմա, տափակբջջային քաղցկեղ, մելանոմա:

Մաշկի նորագոյացությունները պատկանում են վիզուալ ձևերին, ինչը թույլ է տալիս հիվանդությունը ախտորոշել բավական վաղ փուլերում: Հիվանդությունը ուղեկցվում է հիվանդին անհանգստություն պատճառող մի քանի ախտանշաններով, որնոնցից հիմնականներն են քորը, ցավը, այրոցի զգացումը, ... Читать дальше »

Ընդամենը 40 տարի է, ինչ մանկական ուռուցքաբանությունը իր տեղն է զբաղեցրել բժշկության մեջ, որպես առանձին գիտություն պրակտիկ ճյուղ: Մանկական պոպուլյացիայում ուռուցքային հիվանդություննորը բավականին հազվադեպ են հանդիպում:
Մանկական օնկոլոգիայի առաջին գիրքը լույս է տեսել 1997թ-ին:
Բուժման ժամանակակից պրոտոկոլների և ճառագայթային բուժման կոմպլեքսային կիրառումը թույլ են տալիս լիարժեք բուժել հիվանդացած երեխաների գրեթե 80%:
Բժշկության բնագավառը բավականին արագ է զարգանում և վառ օրինակն է օնկոլոգիայի ասպարոզում ունեցած հաջողությունների վերջին 2 տասնամյակի ընթացքում:
20-րդ դարի 60-ական թվականներին սկսեցին ձևավորվել առաջին մանկական օնկոլոգիական բաժանմունքները: Մինչ այդ օնկոլոգիական հիվանդություններով տառապող երեխաները բուժվում էին ընդհանուր մանկաբուժական բաժանմունքներում: Ճառագայթային բուժման առաջին փորձերը կատարվել են 1915թվ. A. Friendlender-ի կողմից:
1954թվ. ապացուցվել է հորմոնալ պրեպարատներոի էֆեկտիվությունը մանկական մի շարք ուռուցքների բուժման ժամանակ:

... Читать дальше »

1.Էպիդեմիոլոգիա և էթիոլոգիա

Ա. Հիվանդացություն : Ձվարանների քաղցկեղը հաճախականությամբ 4-րդն է վիսցերալ ուռուցքների մեջ և 1-ին տեղում է ըստ մահացության գինեկոլոգիական ուռուցքների մեջ: Վերջին 30 տարվա ընթացքում տվյալ պաթոլոգիայի ժամանակ չի նշվում ցուցանիշների էական լավացում:

Բ. Ռիսկի գործոնները`

-Ինդուստրիալ երկրներ,
-Ժառանգականություն
-Սնօվուլյացիա

2. Դիագնոստիկա

Ա. Սիմպտոմատիկա : Ձվարանների քաղցկեղի սկզբնական փուլերը որպես օրենք ընթանում են` անսիմպտոմ:

Բ. Կլինիկական տվյալներ: Գինեկոլոգիական հետազոտության ժամանակ շոշափվում է հավելումների ուռուցքային գոյացություն:

Վիրահատությունը ցուցված է `

- Եթե կա գոյացություն 8 սմ և ավելի,
- Պրեմենոպաուզալ կանանց 2 ամսվա հսկողության ընթացքում ձվարանի 8սմ-ից պակաս կիստայի առկայության դեպքում ,
- Պրեմենոպաուզալ կանանց մոտ հավելումների 8սմ-ից փոքր սոլիդ գոյացության առկայություն :

Օնկոմարկերներ (CA125;CEA; β քոր ... Читать дальше »

Թքագեղձերի չարորակ ուռուցքները կարող են լինել ինչպես առաջնային այնպես էլ մետաստատիկ բնույթի: Ամեն դեպքում բնորոշ են արագաճն ու ցավային ախտանիշները: Արդյունքում թքագեղձերի ուռուցքները շոշափվում են սահմանափակ շարժունակությամբ, ոչ հստակ եզրագծերով հանգույցների ձևով:
Ինֆիլտրատիվ աճի հաշվին բավական արագև հաճած ախտահարվում են դիմային ներվերը, մաշկը, մկաններն ու ստորին ծնոտը: Հազվադեպ, ուռուցքի քայքայման արդյունքում, գեղձը սեղմելիս ծորանից կարող է դիտվել արյունային արտադրություն: Թքագեղձերի համար ռեգիոնար են համարվում պարանոցի լծային խորը և մակերեսային հանգույցները: Կախված ուռուցքի հյուսվածաբանական տիպից հավասարապես բնորոշ են ինչպես հեմատոգեն, այնպես էլ լիմֆոգեն մետաստազավորման ճանապարհները: Հեմատոգեն մետաստազավորման դեպքում առավել հաճախ ախտահարվում են թոքերն ու ոսկրերը:

Կլինիկական ընթացքը բավականին բազմազան է և նույնես կախված է ուռուքի հյուսվածաբանական տեսակից, ինչպես նաև լոկալիզացիայից ու հիվանդության փուլից:

Թքագեղձերում առավել հաճախ հանդիպում է ադենոկիստոզ ... Читать дальше »

-Էպիդեմիոլոգիա: Կազմում են ձվարանների բոլոր ուռուցքների 20-25%-ը,սակայն նրանց ընդամենը 3%-ն է հանդիսանում չարորակ:Մինչև 20 տարեկան հիվանդների մոտ գերմինոգեն ուռուցքները կազմում են ձվարանների ուռուցքների 70%-ը, սակայն այս տարիքային խմբում դրանց 30%-ը հանդիսանում է չարորակ:

-Կլինիկա:Նկատի առնելով արագ աճը գերմինոգեն ուռուցքները սովորաբար դրսևորվում են ոլորման կամ ուռուցքի պատռման սուր սիմպտոմներով:

-Դիագնոստիկա: Հետազոտության ստանդարտ մեթոդների հետ մեկտեղ հավելումների նորագոյացություններով հիվանդների մոտ անհրաժեշտ է որոշել α ֆետոպլատեինի, խորիանալ գոնադոտրոպինի մակարդակն արյան մեջ:

-Գերմինոգեն ուռուցքների տեսակները`

1. Դիսգերմինոմա

2. Անհաս տերատոմա

3. Էնդոդերմալ սինուսի ուռուցքներ

4. Էմբրիոնալ կարցինոմա

5. Խորիոն կարցինոմա

6. Խառը գերմինոգեն ուռուցքներ:

- Վիրաբուժական բուժում: Գերմինոգեն ուռուցքների վիրաբուժական բուժման սկզբունքները նման են ձվարանների էպիթելի ... Читать дальше »

Ոսկրերի բարորակ ուռուցքներ

Օստեոմա
Մորֆոլոգիական կառուցվածքից ելնելով տարբերում են կոմպակտ, սպունգանման և խառը օստեոմաներ: Կան լայն հիմքի վրա և նեղ ոտիկի վրա օստեոմաներ: Ավելի հաճախ հանդիպում են 10-25 տարեկանում, հիմնականում երկար խողովակավոր ոսկրերի մետաֆիզներում և դիաֆիզներում, գանգի ոսկրերում: Մալիգնիզացիա չի տալիս:
Կլինիկական պատկերը կախված է ուռուցքի տեղակայումից և պայմանավորվում է կոմպրեսիոն համախտանիշով:

Վիրահատական բուժումը (միայն ուռուցքի հեռացում վերնոսկրի հետ) ցուցված է, եթե կա ցավ, վերջույթի ֆունկցիայի խանգարում և ուռուցքի մեծ չափսեր:

Օստեոիդ-օստեոմա
Որոշ հեղինակներ սրան համարում են ուռուցքանման գոյացություն, որոշները` համարում են սահմանային խրոնիկ օստեոմիելիտ: Սակայն հեղինակների մեծ մասը օստեոիդ-օստեոման դասում են իսկական ոսկրային ուռուցքների շարքին:

Ունի յուրահատուկ կլինիկական ընթացք, սպեցեֆիկ հիստոլոգիական և ռենտգենոլոգիական պատկեր: Հանդիպում է հիմնականում 5-30 տարեկանում, տղամարդկանց մոտ 3-4 անգամ ... Читать дальше »

Հանդիպում են հազվադեպ:
Ոչ էպիթելային ուռուցքներից հանդիպում են ֆիբրոմաներ, լիպոմաներ, միոմաներ, լիմֆանգիոմաներ, կավերնոզ անգիոմաներ, նեյրոֆիբրոմաներ:
Կավերնոզ անգիոմաները կարող են զգալի արյունահոսության աղբյուր լինել:

Թավիկավոր ուռուցքն իրենից ներկայացնում է լորձաթաղանթի բազմաթիվ պապիլյար գերաճներ, որը կարող է լինել ինչպես ուռուցքային հանգույցի ձևով, այնպես էլ ծածկել լորձաթաղանթը մեծ տարածությամբ:

Կարող է ենթարկվել չարորակ կազմափոխման:

Ախտորոշումը կատարվում է ուղիղ աղիքի մատնային հետազոտման (փափուկ, շարժուն ուռուցքի շոշափում), ռեկտոռոմանոսկոպիայի և բիոպսիայի միջոցով:

Բուժումը. վիրահատական, էլեկտրոկոագուլյացիա, էլեկտրոռեզեկցիա, առանձին դեպքերում` աղիքի ախտահարված մասի ռեզեկցիա:

Ֆիբրոադենոման կրծքագեղձի ամենահաճախակի բարորակ ուռուցքն է, հանդիպում է 20-40 տարեկան կանանց և աղջիկների մոտ: Ուռուցքն աճում է շատ դանդաղ, հասնում է 2-5 սմ չափսերի, կարող է լինել եզակի կամ բազմակի, տեղակայել մեկ կամ երկու կրծքագեղձերում, հաճախ ուղեկցվում է մաստոպաթիայով:

Ֆիբրոադենոման շոշափելիս որոշվում է որպես մաշկից և շրջակա հյուսվածքներից հստակ սահմանազատված, պինդ կլորավուն հանգույց հարթ կամ երբեմն թմբկավոր մակերեսով, որն ազատ տեղաշարժվում է գեղձի հյուսվածքներում (ՙլողում է յուղի մեջ):
Տարբերում են ֆիբրոադենոմաների 2 ձևեր` ֆիբրոադենոմա (ուռուցք ֆիբրոզ հյուսվածքի գերիշխմամբ) և ադենոֆիբրոմա (ուռուցք գեղձային հյուսվածքի գերիշխմամբ): Ադենոֆիբրոմային բնորոշ են ավելի հստակ եզրագծերը, շոշափելիս այն ավելի փափուկ է:

Հյուսվածաբանորեն ապացուցված է, որ ֆիբրոադենոման չունի սեփական պատյան: Ֆիբրոադենոմայի համար պատյան է ծառայում ստրոմայի պնդացած թելերի շերտը` հրված աճող ուռուցքային հանգույցով (պերիկանալիկուլյար ֆիբրոադենոմա), կամ կաթնային ծորանի ձգված պատը, որում աճ ... Читать дальше »

Ենթաստամոքսագեղձի բարորակ ուռուցքները ծագում են գեղձի հասուն հյուսվածքից և հանդիպում են շատ հազվադեպ:
Տարբերում են էպիթելային (ադենոմաներ, ցիստադենոմաներ), շարակցահյուսվածքային (ֆիբրոմա, լիպոմա), մկանային (լեյոմիոմա), անոթային (հեմագիոմաներ, լիմֆանգիոմաներ) և նևրոգեն (նևրինոմա, գանգլիոնևրոմա) ուռուցքներ: Լինում են նաև դիզօնտոգենետիկ ուռուցքներ կամ տերատոմաներ:

Բարորակ ուռուցքները կարող են տեղակայել գեղձի բոլոր հատվածներում, լինում են եզակի և բազմակի, հասնում են տարբեր չափսերի:
Պաթոգնոմոնիկ ախտանշաններ չկան: Հիվանդները հաճախ գանգատվում են որովայնում բութ, ոչմշտական ցավերից, դիսպեպտիկ խանգարումներից, մեծ չափսերի դեպքում ուռուցքները կարող են շոշափվել: Ախտորոշման ժամանակ առավել տեղեկատվական են կոմպյուտերային տոմոգրաֆիայի տվյալները` հարթ եզրագծերվ գոյացություն ենթաստամոքսագեղձի հյուսվածքում:

Ենթաստամոքսագեղձի բարորակ ուռուցքներին են դասվում նաև կղզյակային ապարատի բջիջներից ծագող հորմոնակտիվ ուռուցքները:
Բետաբջջային ադենոմաները (ինսուլինոմաները) ... Читать дальше »

Խոնդրոմա
Կախված ոսկրում տեղակայումից տարբերում են կենտրոնական և պերիֆերիկ խոնդրոմաներ: Կանանց և տղամարդկանց մոտ հանդիպում են հավասար հաճախականությամբ, 11-50 տարեկանում: Հիմնականում տեղակայված են ոտնաթաթի և ձեռնաթաթի ոսկրերում, հազվադեպ` երկար խողովակաձև և տափաւկ ոսկրերում: Կլինիկական պատկերը չափազանց աղքատ է, ցավեր լինում են կապված վնասվածքի կամ ախտաբանական կոտրվածքի հետ: Հաճախ հիվանդությունը ընթանում է անսիմպտոմ և հայտնաբերվում է պատահականորեն:

Ռենտգենոլոգիական պատկերը – համեմատաբար հստակ սահմաններով հոմոգեն դեստրուկցիայի օջախ, որը տեղակայված է էպիֆիզի կենտրոնում, կամ էլ էքսցենտրիկ: Դեստրուկցիայի կենտրոնում երբեմն լինում են կրակալված օջախներ: Միկրոսկոպիկ իրենից ներկայացնում է հիալինային աճառ անկանոն ցրված խոնդրեոցիտներով: Դիֆերենցում են գիգանտ բջջային ուռուցքի և ոսկրի ֆիբրոմայի հետ:

Բուժումը վիրահատական է` աբլաստիկ ռեզեկցիա` դեֆեկտի պլաստիկայով:

Երկար խողովակաձև ոսկրերի, կոնքի, կողերի, ողնաշարի մեծ չափերի խոնդրոմաները կարող են տալ մալիգնիզ ... Читать дальше »