Լյարդի ցիռոզը քրոնիկական առաջադիմող հիվանդություն է, որը բնորոշվում է լյարդի բջիջների ախտահարումով ու մահացմամբ, շարակցական հյուսվածքով դրանց աստիճանական փոխարինումով և լյարդի կազմության ու ֆունկցիայի խանգարումներով: Լյարդի ցիռոզը կարող է լինել որպես վիրուսային լյարդաբորբի բարդություն` հատկապես ժամանակին բժիշկի չդիմելուց, բուժումը ուշ սկսելուց, բժշկի խորհուրդներին չհետևելուց, սխալ սննդակարգից: Լյարդի ցիռոզիպատճառ կարող է լինել ալկոհոլի չարաշահումը: Լյարդի համար վնասակար թունավոր նյութերի (քլորոֆորմ, արսեն, ֆոսֆոր և այլն) ազդեցությունը օրգանիզմի վրա, որոշ դեղանյութերի (հակաբիոտիկներ, սուլֆանիլամիդային պատրաստուկներ և այլն) առանց վերահսկողության օգտագործումը, լեղուղիների խցանումը և բորբոքումը նույնպես հանգեցնում են լյարդի ցիռոզի, որի դրսևորումները տարբեր են` կախված հիվանդության ձևից ու փուլից:
Երկար տարիներ հիվանդությունը կարող է մնալ աննկատ, սակայն հետազոտման ժամանակ պարզվում է, որ լյարդը պնդացած ու մեծացած է, հայտնաբերվում են այլ ախտանշաններ ևս: Այնուհետև նկատվում են սաստկացող թուլություն, ջերմաստիճանի բարձրացում, դեղնախտ: Հիվանդները նիհարում են, որովայնախոռոչում կուտակված հեղուկի հաշվին մեծանում է որովայնը, առաջանում է ասցիտ: Ծանր բարդություններ են կերակրափողի և ստամոքսի լայնացած երակներից արյունահոսությունը, լյարդային կոման:
Բուժում
Լյարդի ցիռոզի բուժումը երկարատև է, իսկ սրացման շրջանում` անպայման հիվանդանոցային: Դեղանյութերից բացի, կարևոր է նաև լիարժեք սպիտակուցային վիտամինացված սնունդը` ճարպերի և կերակրի աղի սահմանափակումով: Խորհուրդ է տրվում կաթնամթերք, խաշած միս և ձուկ, բանջարեղեն, միրգ, հյութեր: Հիվանդին, հատկապես սրացման շրջանում, անհրաժեշտ է ֆիզիկական և հոգեկան հանգստություն, արգելվում է ալկոհոլային խմիչքների օգտագործումը:
Կանխարգելում
Լյարդի ցիռոզի կանխարգելումը ներառում է վիրուսային լյարդաբորբի դեմ պայքարի միջոցներ, լիարժեք սնունդ, ալկոհոլային խմիչքների օգտագործման բացառում, հիվանդ լյարդի ակտիվ բուժում:
